عید قربان روز رهایی از تعلقات دنیوی و ذبح وابستگیهایی است که انسان را از دستیابی به خیر آخرت باز می‌دارد، عید قربان تجلی شکوه بندگی و بهره‌گیری از تقوا برای بریدن از همه چیزهایی است که انسان را از دستیابی به آزادگی باز می‌دارند .

حج بزرگترین کنگره عبادی، سیاسی و اجتماعی مسلمانان است . در حج میلیونها مسلمان گرد هم می آیند تا ضمن انجام یک فریضه الهی، یک نیایش دسته جمعی جهانی و یک حرکت توفنده اعتقادی را علیه کلیه عقاید شرک و کفر داشته و انسجام و وحدت خود را به جهانیان نشان دهند .

هر روز حج اعمال خاصی دارد که با اهدافی مشخص و معنوی اجرا می شوند ، یکی از این اعمال قربانی کردن است .

دهم ذیحجه، یکی از بزرگترین و باشکوهترین اعیاد مسلمانان، عید قربان است . مسلمانان جهان این روز را بسیار گرامی می دارند .

حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح می‏ کنند و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده‏، مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو، حلال می شود. .

در روایات مختلف دینی آمده است ابراهیم (ع) در سن بالا دارای فرزندی شد که او را اسماعیل نام نهاد و برایش بسیار عزیز و گرامی بود. اما مدتها بعد، هنگامی که اسماعیل به سنین نوجوانی رسیده بود، فرمان الهی چندین بار در خواب به ابراهیم (ع) نازل و بدون ذکر هیچ دلیلی به او دستور داده شد تا اسماعیل را قربانی کند.

ابراهیم پس از کشمکشهای درونی بسیار بالاخره با موافقت خالصانه فرزندش، به محل مورد نظر می روند و ابراهیم (ع) آماده سر بریدن فرزند محبوب خود می‌شود. اما به هنگام قربانی اسماعیل، خداوند که او را سربلند در امتحان می‌‌ یابد، گوسفندی را برای انجام ذبح به نزد ابراهیم می‌‌فرستد.

این سرسپردگی، ایثار و عشق به انجام فرمان الهی، فریضه ‌ای شد تا حجاج در این روز قربانی کنند و از این طریق برای یتیمان و تهیدستان خوراکی فراهم آورند.

عید قربان روزی است که زائران خانه خدا در والاترین آیین دینی از تعلقات دنیوی رها شده و به خالق هستی نزدیکتر می شوند، روزی که گویی دوباره از مادر زاده شده اند پاک، بی آلایش، رها و آزاد، و رها از تعلقات گذرای دنیوی خود را برای دستیابی به سعادت اخروی آماده می کنند .

در عید قربان انسان اوج بندگی خود را به خالق خویش ثابت کرده، با این عمل به پالایش روحی پرداخته، و با خود و خدای خود عهد می کند تا این پاکی را تا سفر آخرت حفظ کرده، سبکبال و آزاد به سرای باقی بشتابد .

همزمان با ذبح، انسان هرگونه بدی و ناپاکی را از خود دور ساخته، به ذبح بدیهای درونی خود نیز می پردازد .

مستحب است در این روز نماز دورکعتی عید قربان در فاصله زمانی طلوع آفتاب روز عید تا ظهر اقامه شود .